Οικονομικά νέα
Το άλογο είναι θηλαστικό περισσοδάκτυλο και ανήκει στην υπόταξη των ιππομόρφων της οικογένειας των ιππιδών.
Το άλογο θεωρείται από τα πρώτα σχεδόν ζώα που έχουν εξημερωθεί και ζουν κοντά στον άνθρωπο εδώ και χιλιάδες χρόνια τώρα. Ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τους πιο πολύτιμους και πιστούς βοηθούς του ανθρώπου.
Όπως και στα παλιά τα χρόνια, έτσι και σήμερα, το άλογο χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο στις αγροτικές δουλειές, για να σέρνει το αλέτρι στο χωράφι σαν μεταφορικό μέσο για μικρές και μεγάλες αποστάσεις, για τη μεταφορά ανθρώπων ή εμπορευμάτων κλπ.
Οπωσδήποτε σήμερα, με την εξέλιξη των μηχανών, το άλογο δεν έχει πια την ίδια αξία που είχε πριν από μερικά χρόνια ακόμη. Άλλωστε ο αριθμός των αλόγων σ? ολόκληρο τον κόσμο συνεχώς μειώνεται. Σήμερα στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες το άλογο χρησιμοποιείται ελάχιστα για γεωργικές εργασίες, ενώ χρησιμοποιείται κυρίως για ιππασία ή άλλου είδους σπορ.
Το σώμα του αλόγου είναι πολύ αρμονικό και καλύπτεται από κοντό και λείο τρίχωμα, που έχει διάφορα χρώματα, κυρίως όμως, άσπρο, μαύρο ή καφέ ή συνδυασμούς των παραπάνω χρωμάτων. Το κεφάλι του είναι σχετικά μακρύ και λεπτό, τα αυτιά του ίσια μικρά και μυτερά με κατεύθυνση προς τα επάνω.
Από τη θέση, που έχουν τα αυτιά του αλόγου, είναι δυνατό να μαντέψουμε τη ψυχική του κατάσταση και τη διάθεσή του. Όταν το άλογο είναι φοβισμένο, τότε τα αυτιά του είναι τεντωμένα, έτοιμα να πεταχτούν προς τα επάνω. Όταν είναι απλώς ανασηκωμένα και κινούνται προς όλες τις κατευθύνσεις, έτοιμα να συλλάβουν και τον παραμικρό θόρυβο, τότε δείχνουν ότι το άλογο είναι ανήσυχο, χωρίς όμως και νάναι φοβισμένο. Όταν τ? αυτιά του είναι κατεβασμένα κι έχουν πάρει σχεδόν οριζόντια θέση, τότε σημαίνει ότι το άλογο είναι πολύ κουρασμένο, αλλά και απόλυτο ήρεμο.
Ο τράχηλος του αλόγου είναι μακρύς, λεπτός και δυνατός, ενώ στην άκρη έχει τη χαίτη. Η οδοντοστοιχία των αρσενικών είναι πλήρης, που σημαίνει ότι έχει όλα τα είδη των δοντιών, ενώ στα θηλυκά, στις φοράδες, δεν είναι πλήρης. Σε κάθε σιαγόνα έχει 6 κοπτήρες που του χρησιμεύουν για να κόβει το χορτάρι, όταν βοσκάει, δύο κυνόδοντες, που δεν είναι καλά αναπτυγμένοι και που του είναι τελείως άχρηστοι πλέον και συνεχώς εκφυλίζονται. Οι κυνόδοντες αυτοί ίσως κάποτε να χρησίμευαν στο άλογο σαν ένα μέσο άμυνας. Έχει ακόμη 6 προγόμφιους και 6 τραπεζίτες, που είναι έτσι φτιαγμένοι, ώστε να μασάνε την τροφή όσο το δυνατό πιο τέλεια.
Από τα δόντια είναι δυνατό να εξακριβωθεί και η ηλικία του αλόγου, με αρκετά μεγάλη ακρίβεια. Ανάμεσα στους κοπτήρες και στον κυνόδοντα υπάρχει ένα κενό, που μπαίνει το σίδερο του χαλιναριού. Στα προϊστορικά άλογα στη θέση αυτή υπήρχε κάποιο άλλο δόντι, που σήμερα πλέον έχει εξαφανιστεί.
Επειδή το άλογο χρησίμευε πάντα σαν κινητήρια δύναμη, είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο, δινόταν μεγάλη σημασία στην κατασκευή των ποδιών του. Τα πόδια του αλόγου πρέπει να είναι λεπτά, αλλά και δυνατά, ευλύγιστα και πολύ στερεά. Τα πόδια του αλόγου καταλήγουν σε οπλές, που πρέπει να είναι σκληρές, γερές και πολύ καλά αναπτυγμένες.
Το άλογο είναι αποκλειστικά χορτοφάγο ζώο και ανάλογη είναι και η κατασκευή του πεπτικού του συστήματος. Το στομάχι του αλόγου σε σχέση με το στομάχι των άλλων οικιακών ζώων που δεν είναι μηρυκαστικά, όπως το στομάχι του γαϊδάρου, του χοίρου κλπ., παρουσιάζει μερικές χαρακτηριστικές ιδιομορφίες.
Η σύνδεση του οισοφάγου με το στομάχι είναι τέτοια που δεν επιτρέπει στο άλογο να κάνει ποτέ εμετό, όπως αυτό είναι δυνατό στους χοίρους, στους σκύλους κλπ. Αν ποτέ το άλογο κάνει εμετό, σημαίνει ότι έχει πάθει διάτρηση στομάχου και πρέπει να εκτελείται αμέσως, για να μην υποφέρει άδικα, αφού οποιαδήποτε θεραπεία είναι πλέον αδύνατη.
Το άλογο, σε αντίθεση με τα άλλα ζώα, παρουσιάζει διάφορα είδη βηματισμών. Οι βηματισμοί αυτοί εξαρτώνται, βασικά, από το μήκος του δρασκελισμού που κάνει το άλογο. Με το μέσο δρασκελισμό που κάνει το άλογο, όταν περπατάει κανονικά, ακούγονται να πατάνε στη γη και τα τέσσερα πόδια του αλόγου, ακούγονται δηλαδή οι χαρακτηριστικοί τέσσερις χτύποι. Με το βηματισμό αυτό το άλογο αναπτύσσει ταχύτητα μέχρι 6- 7 χιλιόμετρα την ώρα. Υπάρχει κατόπιν ο μικρός δρασκελισμός, όπου ακούγονται σχεδόν μαζί τρία χτυπήματα και το ακολουθεί κατόπιν ένα. Αυτό σημαίνει ότι με το βηματισμό αυτό πατάνε σχεδόν συγχρόνως στη γη τρία πόδια του αλόγου, ενώ το ένα είναι μετέωρο.
Τέλος, υπάρχει ο μεγάλος δρασκελισμός, όπου ακούγονται τα χτυπήματα των ποδιών ανά δύο. Στην περίπτωση αυτή το άλογο αναπτύσσει τη μεγαλύτερή του δυνατή ταχύτητα, ενώ συγχρόνως έχει πολύ μικρή ισορροπία, γιατί πλέον στηρίζεται κάθε φορά μόνο στα δύο διαγώνια πόδια του. Με βάση λοιπόν το δρασκελισμό του αλόγου, υπάρχουν οι παρακάτω τύποι βαδίσματος: το βάδην, το τροχάδην και ο καλπασμός. Υπάρχει φυσικά και τέταρτος τύπος βαδίσματος, το πλάγιο βάδισμα, αλλά, για να το καταφέρει το άλογο, χρειάζεται ειδική εκπαίδευση.
Τα άλογα δεν ήταν πάντα έτσι, όπως τα ξέρουμε σήμερα, ήταν τελείως διαφορετικά. Ακολούθησε και αυτό, όπως και τα άλλα ζώα πάνω στη γη ορισμένη διαδικασία εξέλιξης. Η διαδικασία της εξέλιξης του αλόγου είναι ίσως η περισσότερο γνωστή από οποιοδήποτε άλλο είδος ζώου.
Πριν από 60 εκατομμύρια χρόνια εμφανίστηκε πάνω στη γη το είδος των ιππιδών, από το οποίο προέρχεται ο ηώιππος, ο πρόγονος του σημερινού αλόγου. Ο ηώιππος εμφανίστηκε πάνω στη γη πριν από 45 εκατομμύρια χρόνια στο γεωλογικό αιώνα του ηώκαινου. Ο ηώιππος ήταν ένα πολύ μικρό ζώο, όση είναι περίπου η σημερινή αλεπού, αλλά πολύ δειλό ζώο. Ήταν παμφάγο και ζούσε στα πιο βαθιά και πυκνά δάση, για να προστατεύεται από τους εχθρούς του και για να βρίσκει εύκολα και χωρίς κινδύνους την τροφή του. Το κεφάλι του ηώιππου ήταν κοντό, όπως κοντός ήταν και ο λαιμός του. Είχε πόδια σχετικά μακριά, από τα οποία τα μπροστινά είχαν 5 δάχτυλα.
Από τα 5 αυτά δάχτυλα μόνο τα τέσσερα πατούσαν στη γη, ενώ το πέμπτο, αυτό που στο δικό μας χέρι ονομάζουμε αντίχειρα, βρισκόταν στο πίσω μέρος του ποδιού, ήταν πολύ μικρός, δεν πατούσε στη γη και είχε αρχίσει να εκφυλίζεται. Στα πίσω πόδια ο ηώιππος είχε μόνο τρία δάχτυλα, που και τα τρία κατάληγαν σε οπλές. Τα δύο άλλα δάχτυλα, ο μικρός και αντίχειρας των πισινών ποδιών, είχαν εκφυλιστεί ήδη τελείως και είχαν μετατραπεί σε μικρά κοκαλάκια κάτω από το δέρμα. Η οδοντοστοιχία του ηώιππου ήταν πλήρης, αλλά και από τις πλέον πρωτόγονες, είχε δηλαδή όλα τα είδη των δοντιών. Συνολικά ο ηώιππος είχε 44 δόντια.
Μερικοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ζούσαν πάνω στη γη 10 συνολικά είδη ηώιππων που είχαν ύψος από 25 - 50 εκατοστά περίπου. Προς το μέσο του ηώκαινου, δηλαδή πριν από 35 εκατομμύρια χρόνια, εμφανίζεται ένα άλλο είδος, που αποτελεί συνέχεια του ηώιππου ο ορόιππος.
Ο ορόιππος είχε μακρύτερο κεφάλι, ήταν πιο ψηλός και πιο λεπτός και είχε πιο μακριά πόδια. Στα πίσω πόδια είχαν τελείως εξαφανιστεί τα εκφυλισμένα δάχτυλα, που είχε ο ηώιππος κάτω από το δέρμα. Αλλαγή παρουσιάζεται επίσης και στη διάταξη και στον αριθμό των δοντιών, ενώ αρχίζει στον ορόιππο να εμφανίζεται και η χαίτη.
Στο τέλος του ηώκαινου παρουσιάζεται ένας άλλος ενδιάμεσος κρίκος στην εξέλιξη του αλόγου, ο επίιππος. Η διαφορά του από τον ορόιππο ήταν μόνο στην κατασκευή των δαχτύλων. Τα μπροστινά πόδια είχαν τρία δάχτυλα, από τα οποία το μεσαίο ήταν λίγο πιο δυνατό.
Από τον ορόιππο ακόμη είχε αρχίσει να αλλάζει ο τρόπος ζωής του αλόγου, γιατί άρχισαν να αλλάζουν και οι συνθήκες στις οποίες ήδη ζούσε. Ο ορόιππος πλέον δε ζούσε σε βαλτώδεις περιοχές, όπως οι προγονοί του, αλλά σε περιοχές πιο στεγνές.
Ο επίιππος ζούσε πλέον σχεδόν αποκλειστικά σε πεδιάδες όπου εύρισκε εύκολα πλούσια τροφή. Στις πεδιάδες, όμως, το χώμα ήταν πιο σκληρό, πράγμα που επιτάχυνε την αλλαγή των δαχτύλων του.
Πριν από 30 εκατομμύρια χρόνια, το άλογο εμφανίζεται στην αρχή του ολιγόκαινου με τη φόρμα του μεσόιππου. Ο μεσόιππος ήταν μεγαλύτερος από τις προηγούμενες φόρμες των αλόγων και ζούσε, αποκλειστικά και μόνο, στις ανοιχτές πεδιάδες. Το μεσαίο δάχτυλο των ποδιών του ήταν πολύ μεγαλύτερο από τα άλλα, πιο δυνατό και σχεδόν ήταν εκείνο που πατούσε στο έδαφος. Ο μεσόιππος πλησιάζει στη μορφή περισσότερο με τα σημερινά άλογα.
Πολλοί παλαιοντολόγοι ισχυρίζονται ότι ο μεσόιππος δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ο κατευθείαν απόγονος του επίιππου. Μεταξύ του επίιππου και του μεσόιππου υπάρχει ένα κενό στην εξέλιξη του αλόγου. Στο τέλος του ολιγόκαινου εμφανίζεται ο μεσόιππος, που διαφέρει από τον μεσόιππο στο ότι είναι κάπως μεγαλύτερος και στο ότι η κατασκευή του σκελετού του είναι πιο τελειοποιημένη.
Ο παράιππος εμφανίζεται στην αρχή του νέου γεωλογικού αιώνα, του μειόκαινου. Χαρακτηριστικό του παράιππου είναι ότι το μεσαίο δάχτυλο γίνεται όλο και πιο δυνατό, ενώ τα πλαϊνά μικραίνουν συνεχώς, έτσι που τελικά όταν βαδίζει, να στηρίζεται μόνο στο μεσαίο δάχτυλο. Στο μέσο περίπου του μειόκαινου εμφανίζεται ο μερύιππος, που στο μέγεθος είναι όσο και το σημερινό πόνυ. Ο πλειόιππος εμφανίζεται στο τέλος του μειόκαινου και διατηρείται μέχρι το μέσο του πλειόκαινου. Το μεσαίο δάχτυλο έχει μεγαλώσει πλέον πάρα πολύ, ενώ τα δύο πλαϊνά εμφανίζονται σαν δύο μικρά κοκαλάκια. Εκεί όμως που υπάρχει μεγάλη διαφορά είναι στη σύνθεση και στην κατασκευή των δοντιών.
Όλα τα σημερινά άλογα προέρχονται από δύο τύπους αλόγων. Το ένα είναι το άλογο Κερτάκ ή και άλογο του Πρζεβάλσκι. Το άλογο έχει ύψος 130 - 140 εκατοστά. Εξημερώθηκε στη βόρεια Ασία (Κίνα Μογγολία κλπ.). Το άλογο αυτό κατόρθωσε να περισώσει ο Πολωνός επιστήμονας Πρζεβάλσκι, από τον οποίο και πήρε και το όνομα.
Για τη διατήρηση και τον πολλαπλασιασμό του αλόγου αυτού, που βρίσκεται σε πολλούς ζωολογικούς κήπους του κόσμου, δούλεψαν και δουλεύουν ακούραστα το προσωπικό και οι επιστήμονες του ζωολογικού κήπου της Πράγας, που διαθέτει το μεγαλύτερο κοπάδι αλόγων Κερτάκ στον κόσμο.
Η άλλη άγρια φυλή αλόγου, που είναι πρόδρομος του σημερινού, ήταν το Ταρπάν, που ζούσε γύρω από τη Μαύρη και την Κασπία θάλασσα. Τα άλογα αυτά ζούσαν σε άγρια κατάσταση μέχρι και το τέλος του περασμένου αιώνα, ενώ τώρα πια έχει τελείως εξαφανιστεί. Χαρακτηριστική διαφορά ανάμεσα στο Ταρπάν και στο Κερτάκ είναι η χαίτη και κατασκευή του λαιμού, που στο Ταρπάν σχηματίζει με το σώμα του πιο οξεία γωνία.
Από το Ταρπάν προέρχεται το Αραβικό άλογο και δια μέσου αυτού το αγγλικό. Οι μοναδικές άγριες φυλές αλόγων ήταν αυτές που αναφέραμε. Όλα τα άλογα, που ζουν σήμερα στον κόσμο σε άγρια κατάσταση, όπως είναι και τα γνωστά αμερικάνικα άγρια άλογα, γνωστά και με το όνομα Μάστανγκ, προέρχονται από τα εξημερωμένα άλογα, που ξαναγύρισαν και πάλι σε άγρια κατάσταση.
Οι σημερινές φυλές των αλόγων χωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με την καταγωγή και την προέλευσή τους. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τα άλογα της στέπας, που προέρχονται από τον Κερτάκ. Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τα άλογα της ανατολής που προέρχονται από το Ταρπάν και ανήκουν στην κατηγορία αυτή τα άλογα του Ιράν, της Αραβίας και της Αγγλίας.
Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν τα γνωστά μεγαλόσωμα ή και άλογα δυτικά, όπως ονομάζονται, που χρησιμοποιούνται για μεταφορές ή και άλλες βαριές δουλειές.
Τέλος, υπάρχει και η κατηγορία των αλόγων, που είναι γνωστά και με το όνομα πόνεϋ ή πόνυ. Στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στο νησί της Σκύρου ζει σε μισοάγρια κατάσταση ένα είδος πόνυ, που, δυστυχώς όμως, κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Τα ελληνικό πόνυ έχουν τελείως διαφορετική προέλευση από τα άλλα είδη των πόνυ που υπάρχουν στον κόσμο. Από την εποχή που εξημερώθηκε το άλογο ο άνθρωπος το χρησιμοποιεί για διάφορες δουλειές.
Οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τα άλογα στον πόλεμο ήταν οι Σκύθες, που στη συνέχεια δίδαξαν την τέχνη της ιππασίας στους αρχαίους Έλληνες, τους Αιγυπτίους και τους Ασσύριους. Σήμερα τα άλογα χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για ιππασία, που έχει διαδοθεί και πάλι πάρα πολύ στον κόσμο και αποτελεί ένα από τα Ολυμπιακά αγωνίσματα.
Πηγή livepedia.gr
» Αλογο & Ιππασια
« επιστροφή στη κατηγορία Αλογο & Ιππασια
